Adeba Konan, Ivoriaanse kunstenaar: “Ik mix folklore met dj-beats, zodat iedereen zich in mijn muziek kan herkennen.”

Baoulé is misschien wel het woord dat Adeba Konan het vaakst gebruikt in dit interview, dat plaatsvond aan de oevers van de Ebrié-lagune in Abidjan, enkele uren vóór haar eerste optreden op het hoofdpodium van het Anoumabo Urban Music Festival (FEMUA), een bijeenkomst van artiesten uit de hele regio, afgelopen april.

Adeba Konan is een van de grootste vertegenwoordigers van de Ivoriaanse muziek die traditioneel-modern wordt genoemd. En Baoulé is de naam van zijn etnische groep van herkomst, zijn taal en zijn cultuur. Hij is 43 jaar oud en heeft een carrière die iets meer dan twee decennia omspant, waarvan hij het grootste deel in het binnenland heeft doorgebracht, ver weg van de showbizz van Abidjan, die toch al zo bevolkt is door stedelijke ritmes (de coupé decalé , de zouglou, de hiphop) en internationale fusion. Het komt uit Yamoussoukro, de Ivoriaanse hoofdstad, een klein stadje waar de folklore van de lokale bevolking bewaard is gebleven.

Als hij over zijn carrière praat, zegt hij dat zijn eerste artistieke uitstapje als goli- danser, de traditionele dans van zijn stad, was. Dansen was niet genoeg voor hem, dus begon hij instrumenten te bespelen, te zingen en albums uit te brengen (in 2008, 2012 en 2019). Zijn single Ôtobé-Ôtobé , drie jaar geleden uitgebracht, is het nummer dat hem bekend maakte bij het grote publiek en is, in zijn eigen woorden, "het volkslied van het land" geworden.

De combinatie van traditioneel en modern bracht hem tot samenwerkingen met glamoursterren als Reine Ablaa en andere dj's uit de huidige scene. Ook zong hij in het Frans, Engels en Baoulé.

Vraag: Waar heb je het over in je liedjes?

Antwoord: Misschien is de boodschap die ze bevatten wel de reden waarom iedereen ze zo leuk vindt. Wat ik wil zeggen is dat je nooit moet haasten in het leven, dat alles op zijn tijd komt, want God vergeet zijn kinderen niet. Als iemand bijvoorbeeld vandaag een huis heeft gebouwd dat jij nog niet hebt, wees dan geduldig. Ooit zal het je overkomen. Dood en ziekte zullen je ook treffen, of rijkdom. Alles op aarde komt op zijn tijd.

V. U noemt ook een aantal hedendaagse maatschappelijke problemen.

A. Ik praat over lijden, zoals dat van vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. En van wezen, van straatkinderen. Ik praat over gezondheid en de strijd tegen drugsgebruik. Er zijn liedjes die ik naar politici stuur, die de problemen van de jeugd moeten oplossen zodat we in vrede kunnen leven. Omdat wij Ivorianen gelukkig zijn en van ons thuis houden. Een Ivoriaan die 's ochtends en 's middags gegeten heeft, interesseert zich niet voor politiek. Als hij een beetje geld heeft om zijn bier te drinken, kan hij daar rustig zitten, maar als hij honger heeft, dan is er een probleem. Ivorianen willen geen honger lijden.

V. In een van je liedjes heb je het over Khadaffi. Wat is hij?

A. Khadaffi is een gevaarlijke drug die kinderen gebruiken: ze kopen energiedrankjes en slikken er pillen (pijnstillers en opiaten) in. Het is een mengsel dat ervoor zorgt dat ze iets anders worden. Ik zing om bewustzijn te creëren, want als je Khadaffi gebruikt, vernietig je je gezondheid. Je wilt iets nemen om je goed te voelen, maar het tegenovergestelde gebeurt. Ik zet me in om deze plaag, die rond 2000 begon, te bestrijden. Tegenwoordig zie je jongeren, en zelfs kinderen, die gek zijn geworden van dit stimulerende middel.

Vroeger vroegen mensen zich af of traditionele en moderne muziek een grote zaal kon vullen. Nu vertrouwen ze ons en weten ze ook dat we belangrijke boodschappen brengen.

V. Weten mensen dat Khadaffi ook een Libische leider was ?

A. Ja, mensen in Afrika weten dat. Maar de Ivorianen zijn vrolijk, maken grapjes en geven dingen namen.

V. Waarom denk je dat kinderen dit soort plezier willen hebben?

A. Onze jongeren worden enigszins verwaarloosd; ze hebben geen werk, en dat is wat hen ertoe drijft. Je ziet jongeren die wel een diploma hebben, maar die een karretje door de kuilen in de straat duwen. Of ze hebben een klein garba- kraampje (griesmeel met gebakken vis en peulvruchten)... De kinderen gingen naar school om te leren en iets te worden, en na alles wat ze hebben gedaan, zijn ze weer terug bij af. Dus zijn ze wanhopig en nemen ze die dingen om alles te vergeten, en uiteindelijk raken ze eraan verslaafd.

V. Wat uw muziekstijl betreft, definieert u zichzelf als traditioneel-modern …

A: Ja, moderne traditionele muziek. Vroeger werd onze Baoulé- rootsmuziek gemaakt met driesnarige gitaren , waarop onze voorouders speelden. In mijn geval mix ik folklore met dj-beats om mezelf beter te kunnen uiten en zodat iedereen zich in mijn muziek kan vinden.

V. Was er iets in de traditie van de etnische groep Baoulé dat u in het bijzonder heeft beïnvloed?

A. Ja, goli , een soort dans. Baoulé- mensen zingen en dansen veel. Iemand speelde op een driesnarige gitaar, en het koor reageerde. Daarmee trokken ze het publiek. Gelukkig hebben we de vader van onze folklore, N'guess Bon Sens , die de hoeder is van traditioneel-moderne muziek. Hij was de eerste moderne traditionele Baoulé- artiest uit Ivoorkust die een album uitbracht. En sinds de jaren negentig heeft hij veel deuren voor iedereen geopend; producers hebben ons dus vertrouwd om deze muziek naar de grote stad te brengen. Daarvoor was er ook Sidonie, de tijgerin , net als onze moeder.

Pas sinds kort, in de jaren na 2020, zijn Baoulé -artiesten bijvoorbeeld begonnen op te treden in het Palais de la Culture, het grote auditorium in Abidjan. Voorheen vroegen mensen zich af of traditionele en moderne muziek een grote zaal zou kunnen vullen. Nu vertrouwen ze ons en weten ze ook dat we belangrijke boodschappen brengen, dus verkopen we uit.

V. Het traditionele deel is baoulé en wat is het moderne deel?

A. Het moderne deel is wat de arrangeur toevoegt. Hij neemt andere muziekstijlen en wij zingen erover in Baoulé . Het kan reggae, rumba, salsa of zouk zijn. We noemen het traditioneel-modern omdat we zingen in onze taal en met onze vocale vaardigheden, die van onze etnische groep. We dansen ook.

V. Hoe worden kunstenaars uit het binnenland ontvangen in de grote stad Abidjan?

A. Ik heb geen probleem met de scene hier. Ik heb mijn plek veroverd tussen de artiesten... traditioneel-moderne muziek heeft zijn plek. Ik ben al twee keer in het Palais de la Culture geweest, dat bomvol zat, en ik heb shows gegeven op enkele van de belangrijkste podia van het land. Maar internationaal heb ik alleen opgetreden in Casablanca, Marokko, waar een grote Ivoriaanse gemeenschap woont. En in juli treden we voor het eerst op in Frankrijk.